Samolot
Projekt wstępny samolotu rozpoznawczo-bombardującego PZL.46 został opracowany przez Stanisława Praussa w PZL w 1936 roku jako rozwinięcie PZL.23 B Karaś. W 1937 roku po uzgodnieniu koncepcji samolotu z Dowództwem Lotnictwa zespół kierowany przez inż. S. Praussa (w pracach brali udział: inż. Tadeusz Sołtyk, inż. K. Głębicki, inż. Z. Leliwa-Krzywobłocki, A. Kroh, S. Madeyski, H. Milicer, B. Milej, J. Staszek, S. Tworkowski, A. Zagórski i inni) przystąpił do opracowania projektu konstrukcyjnego. Wiosną 1938 roku wojsko zaakceptowało makietę samolotu. W lipcu i sierpniu 1938 roku odbyły się próby statyczne płatowca. Według planu oblot PZL.46/I miał się odbyć 1 grudnia 1938 roku, a drugiego prototypu 15 marca 1939 roku. Ponieważ pierwszy prototyp został wystawiony na XVI Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu (25 listopada – 11 grudnia 1938r.), został oblatany przez J. Widawskiego na lotnisku Okęcie dopiero w styczniu 1939 roku. W marcu 1939 roku B. Orliński oblatał drugi prototyp – P.46/II „Sum”. Samolot osiągnął w próbach prędkość maksymalną 396 km/h. W lecie 1939 roku w budowie znajdował się trzeci prototyp – P.46/III, który miał być napędzany silnikiem Gnome-Rhone 14N21 (miał być wzorcem dla wersji eksportowej przeznaczonej dla Bułgarii).
Według planu rozbudowy lotnictwa z października 1936 roku przewidywano dostarczenie pierwszych „Sumów” do jednostek wojskowych na wiosnę 1940 roku. Planowano wyprodukowanie 160 samolotów. W dniu 28 marca 1939 roku Minister Spraw Wojskowych wydał polecenie uruchomienia seryjnej produkcji. Zamówiono wówczas 300 „Sumów A”, które miały być wyposażone w silniki Pegaz XX – podobnie jak prototypy. Do produkcji przystąpiono w PZL WP -1. Gdy wybuchła wojna rozpoczęty był montaż pierwszych samolotów. 6 września 1939 roku w ramach ewakuacji wytwórni inż. S. Riess odleciał na prototypie „Sum II” do Lwowa, a następnie 17 września, po remoncie usterzenia na lotnisku Wielicko, przeleciał do Bukaresztu. Pierwszy prototyp nie został ewakuowany gdyż w końcu sierpnia w wyniku przebicia opony podczas lądowania zostało w nim uszkodzone podwozie i nie nadawał się do lotu.
26 września inż. Riess pod pretekstem przeprowadzenia drugiego prototypu „Suma” na lotnisko wytwórni IAR w Brasov – wystartował po południu z lotniska Baneasa w Bukareszcie zabierając ze sobą mjr. Galinata, kpr. W. Urbanowicza i kpr. W. Hackiewicza. Samolot dotarł do broniącej się przed Niemcami Warszawy. Pilot zamierzał lądować na Okęciu nie wiedząc, że są tam Niemcy; po ostrzelaniu wylądował na lotnisku mokotowskim. Pilot przywiózł ze sobą rozkazy dla gen. Rómmla. 27 września wczesnym rankiem Riess wystartował „Sumem” i udał się do Kowna na Litwie. Samolot został internowany i po przyłączeniu państw bałtyckich do Związku Radzieckiego w 1940 roku prawdopodobnie został przejęty przez lotnictwo radzieckie.
Model
Model to żywiczny produkt firmy Ardpol. W zasadzie został zbudowany prosto z pudełka. Poprawiłem nieco karabiny maszynowe, gondolę podkadłubową, dodałem celownik (muszkę i szczerbinkę - fototrawione), wydechy z igieł lekarskich 1,2 mm, reflektor do lądowania, zastrzały podwozia oraz wytłoczyłem od nowa osłony – kabiny i tylnego strzelca. Były one wykonane z tak cienkiego tworzywa iż stało się to koniecznością.
Malowanie akrylami Pactry – polish khaki II i polish blue II.
Prototypy początkowo nie były malowane. Później otrzymały kamuflaż zielonooliwkowy/jasnoniebieski. We wrześniu 1939 roku P. 46/II otrzymał szachownice lecz ich wielkość i rozmieszczenie są domniemane.