Panzer IV H - Pytanie do fachowców.

[Marek Barański]

Witam, nieopatrznie zacząłem zagłębiać się w konstrukcję póżniejszych wersji IV i znalazłem coś o czym informacji nie mogę znaleźć w źródłach pisanych albo jestem noga jeśli chodzi o przeszukiwanie tychże. Chodzi o kwestię opancerzenia przodu wanny kadłuba ww pojazdu. Jak wiadomo 50mm płyta w wersji G była wzmacniana w dwojaki sposób - przykręcano śrubami 30mm pancerza albo przyspawywano równie grubą płytę. W IV H ja zauważam tylko płytę śrubowaną. W obu przypadkach zaczepy holownicze czołgu są montowane do pancerza zasadniczego a dopancerzenie posiada odpowiednie wycięcia. W późnej H zaczęto instalować jednorodny pancerz 80mm co pociągnęło za sobą zmianę kształtu bocznych płyt kadłuba - były kapkę dłuższe coby wszystko dało się elegancko zmontować i pospawać. Płyty boczne w wozach późnych wystają nieco przed czoło przedniego pancerza (patrząc z boku) i są bardziej "kanciaste" niż w wersji z pancerzem 50 mm( dla ścisłości w tych czołgach płyty też wystają). Problem zaczął się gdy natrafiłem na zdjęcia czołgów z przednim pancerzem który na moje oko wystaje przed zakończenia płyt bocznych (których kształt oraz reszta wyposażenia elementów wozu wskazują na wersję G/wczesne H). Żeby było ciekawiej zaczepy holownicze są mocowane właśnie do tej "za grubej" płyty. Wygląda na to że bez zbytnich ceregieli zaczęto montować w tzw. wczesnej wersji H 80 mm płyty nadbudowy i wanny kadłuba a dopiero po kosmetycznych zmianach niektórych elementów wyszło coś co znamy pod pojęciem późnego H. Podejrzewam że fakt jest powszechnie znany a moje żródła są po prostu zbyt skąpe ale wdzieczny byłbym za jakieś rozjaśnienie w tym temacie - czy dużo takich wozów było itd.

Zdjęcie sprawcy zajścia:

http://commons.wikimedia.org/wiki/File: ... zoomed.jpg

Aha, jeszcze jedno pytanko czy w wersji G jeden z ekranów wieżowych (ten "nad" stanowiskiem radiooperatora) był faktycznie krótszy niż ten nad stanowiskiem kierowcy ?

Pozdrawiam, Marek.

[Rayl]

Witaj Marku
Specjalistą od IV nie jestem to mówię na wstępie jednak ostatnim czasem zgłębiałem tajemnicę pojazdów tego typu z racji chęci zbudowania "4" w wersji J initial (model cyber hobby). Zacznę może od końca.
Czołgów o takich kadłubach było niewiele. Parę, paręnaście. Ciężko powiedzieć. Raczej obawiam się, że się nie dowiemy ponieważ nikt się nie przejmował dokumentacją zmian. Otóż sprawa tych kadłubów wyglądał tak: postanowiono wprowadzić zmianę płyty. Przednia płyta żaden skomplikowany twór, ot prostokąt ze stali. Dla spawacza nie było specjalnej różnicy czy grubsza czy cieńsza. Przyspawał co mu kazali .Jednak boki kadłuba to już bardziej pracochłonny element, którego wykonanie pochłaniało więcej czasu i skoro pasował to nie było potrzeby go marnować. Owszem planowano już nowy "krój" ale trzeba było wykorzystać to co się ma. Kadłuby jak i inne elementy spawane czy odlewane produkowano w dość dużych ilościach. Najlepiej można zauważyć to na włazach bocznych wieży w "4", które to długo, długo po zastosowaniu jako standardu wieżowych schurzenów posiadały wciąż wizjery( z czasem zaspawane) i dopiero wersja J "mid" posiadała włazy bez tych elementów jako standard.
Tajemnica tego kadłuba jest taka iż stanowił on jeden z pierwszych kadłubów z jednolitą płytą czołową. Taka wersja przejściowa. Jeden(?) egzemplarz takiego czołu się zachował i stanowi ciekawostkę. Zauważ, że produkcja była ciągła i zmiany wprowadzano stopniowo co owocowało tym, że wiele czołgów miało ciekawe połączenie elementów. Ja analizowałem zdjęcie najwcześniejszych ausf. J. Dobrze udokumentowany fotograficznie jest czołg 622 z dywizji Das Reich (Panzerwrecks 11) i w zasadzie nie różni się on wizualnie od H late. Rzecz jasna nie ma silnika rozruchowego z tyłu kadłuba, ale patrząc z boku czy przodu to nie wiadomo czy to J czy H. Wieża również jest żywcem od ausf. H (wentylator, brak nasadek na dźwig). Czołg ten stanowi zapewne jeden z pierwszych czołgów ausf. J. W toku produkcji pojazdy zaczęły zyskiwać coraz więcej cech typowych dla ausf. J.
W literaturze nie spotkałem się z informacjami o takich kadłubach. Takie pojazdy to krótki epizod.
Co do wersji G to nie mam pojęcia o schurzenach.
Pozdrawiam
Paweł

[Domi]

Cześć,
Marek, fajnie że na to zwróciłeś uwagę. Szczerze powiedziawszy to nigdy tego elementu IV nie zauważyłem :-) Tak samo sprawa tych ekranów jest ciekawa.
Odnośnie kadłubów pogrzebałem trochę w papierach które mam teraz pod ręką i wyszlo mi cuś takiego:
Jednolite płyty 80mm w ausf H zaczęto stosować od czerwca '43, a produkcja G o ile dobrze pamietam trwała chyba do końca kwietnia '43. Pozostaje maj '43 w którym wyprodukowano coś koło 270 szt. wczesnych IV H - i to może być ilość tych "dziwnych" kadłubów przejściowych między G a H z dospawanym albo dośrubowanym dopancerzeniem 30mm . Wg tych samych papierów, zazębione płyty przednie, z wystającą częścią boczną zaczęto produkować w grudniu '43 i aż do tego momentu mogą być produkowane pojazdy bez wystającego przodu, już z grubą płytą czołową...a to juz jest dość dużo, licząc średnio po 250 szt miesięcznie wychodzi ponad 1750 czołgów :-). Swoje domniemania opieram na takim fajnym albumiku zdjęciowym o IV G, H, J z "internetowego wydawnictwa" 8wheel-good. Myślę że z dokładnym rozwiązaniem zagadki trzeba bedzie poczekać do wydania trzyczęściowej "biblii" o IV wydawnictwa Historyfacts, ale to dopiero 2012/2013 r. Jeśli będzie to opracowanie takie jak o StuGach to dowiemy się wszystkiego :-)
Chyba że któryś z kolegów ma jakieś konkretne informacje o tych dziwnych kadłubach?

Pozdrawiam

Dominik

P.S. nie uważam się za fachowca w temacie IV, a powyższe informacje to tylko moje gdybania na podstawie dostępnej mi dokumentacji :-)