Bf-109 F2 a F4

[momas1]

Koleżanki i koledzy.

Wiem, że pytanie, które zaraz zadam jest niezmiernie trywialne i nie powinno paść, ale jestem bardzo kiepski w analizowaniu zdjęć i nijak nie potrafię znaleźć na nie odpowiedzi. Mianowicie: jakie są podstawowe różnice w wyglądzie zewnętrznym między tytułowymi wersjami meśka? Na pewno kształt komór podwozia. A co jeszcze? Chodzi mi o takie najwidoczniejsze. Chciałbym przerobić Zvezdę w 1/72 na wersję F4. Z góry dzięki za wszelką pomoc.

[GrzegorzS]

W skrócie z zewnętrznych różnic w stosunku do F-2, to chyba już standardowo w F-4 płyta pancerna na wiatrochronie, brak płaskowników wzmacniających ogon, zmodyfikowany wlot powietrza do sprężarki. W F-3 wymieniono też śmigło w stosunku do F-2, ale nie mam pewności czy w F-4 było takie jak w F-3, czy takie jak w F-2?

[marco2607]

Aby było łatwiej możesz porównać te warianty w wykonaniu FM.

http://www.1999.co.jp/eng/10042100
http://www.1999.co.jp/eng/10042101

[macias13_84]

Łatwiej chyba zainwestować w monografię Kagero dotyczącą "Ferdka"(wydali dwuczęściową) u nich zawsze jest łanie na planszach przedstawione jakie zmiany zaszły w kolejnych odmianach

[Murek]

Ciężka sprawa, w zasadzie to nie ma pewników. Dochodzą jeszcze wnęki podwozia, osłona rur z lewej strony, fotel... Zdarzały się też wersje F z osłoną kabiny od Emila

[Kuba P.]

najlepiej to ująć inaczej: F-4 różnił się od F-2 dwiema ważnymi rzeczami - silnikiem i typem działka silnikowego.
To były jedyne istotne zmiany, które pociągnęły za sobą szczegóły:

[1] Inne śmigło, szersze łopaty.
[2] Większy, bardziej pękaty chwyt powietrza do sprężarki
[3] Większa, głębsza chłodnica oleju
[4] Przeważnie wnęki podwozia o zaokrąglonym obrysie*
[5] Brak nakładek usztywniających połączenie kadłuba z "usterzeniem"*
[6] Wiatrochron z zaślepioną prawą dolną szybką u podstawy, w jej miejsce instalowana płyta z wylotem pistoletu sygnałowego*
[7] Fotel pilota późniejszego typu, podobny jak w 109 G*

dodatkowo można spotkać inne modyfikacje wynikające raczej z rozwoju 109 a nie zmiany wersji

[a] - tylne podwozie wyposażone w większe kółko ogonowe, goleń z nożycami przeciwskrętnymi
[b] - zestaw trop (zewnętrznie widoczny filtr na wlocie sprężarki)
[c] - instalacja GM-1 dla F-4/Z - w niektórych maszynach dodatkowo jeszcze większa chłodnica oleju, inne śmigło

Chyba tyle, jakbym o czymś zapomniał to dopiszcie proszę.


*-nie jest regułą

[Georg01]

Na pewno kształt komór podwozia. A co jeszcze? Chodzi mi o takie najwidoczniejsze. Chciałbym przerobić Zvezdę w 1/72 na wersję F4. Z góry dzięki za wszelką pomoc.

Muszę Cię zmartwić - jak nie masz dobrych zdjęć konkretnego egzemplarza to kicha. Doktoryzowałem się w tym temacie przez ostatnie kilka miesięcy i po analizie setek zdjęć, rysunków, forum, komentarzy i czego tam jeszcze wniosek jest prosty - różnice zewnętrzne pomiędzy F-2 i F-4 są bardzo trudne do zdefiniowania.

Kształt komór podwozia - nieprawda, że F-2 miały zawsze kanciaste, a F-4 okrągłe wnęki kół. Około połowy F-2, może mniej, może więcej miała wnęki kanciaste, a druga połowa okrągłe, w F-4 duża większość okrągłe, ale kanciaste też się zdarzały. Nie ma jednoznacznej reguły - bez zdjęcia można zgadywać i opierać się na rachunku prawdopodobieństwa, ale reguły nie ma, a raczej do tej pory jej nie odkryto. Jednak jeżeli chcesz robić F-4 to prawdopodobieństwo okrągłych oceniam na 95 %.

Tylko końcowe F-4 z ostatnich serii i F-4/trop miały szersze łopaty śmigła, większy wlot do sprężarki i większą osłonę chłodnicy. Mało tego - te 3 elementy wcale nie musiały "chodzić" razem. A to znajdzie się egzemplarz z wąskimi łopatami ale z dużym wlotem do sprężarki, albo taki co ma szerokie łopaty i małą osłonę chłodnicy. Wersja F-4/z ciągle jest tajemnicza - nie jest jasne ile zrobiono takich Friedrichów i czym się tak naprawdę zewnętrznie charakteryzowały ? Dodatkowy wlot do napełniania instalacji ?

Przednia szyba pancerna na owiewce ? Zarówno F-2 jak i F-4 cieszyły się dodatkową osłoną pancerną i nie ma tu żadnej reguły. Im późnej było tym przyrastało owiewek z osłonami, ale np. w Afryce z powodu piasku są baaardzo nieliczne przypadki zastosowania dodatkowych osłon.

F-4 trop miały raczej zawsze dużą osłonę chłodnicy i duży wlot do sprężarki. Nie miały za to malutkiego wlocika na prawej osłonie silnika.

Nakładki w tyle kadłuba ? Tylko późne serie F-4 ich nie miały. Całe rzesze pierwszych i średnich serii produkcji 1941 latały jak najbardziej z nakładkami firmowymi.

Napisz, jaki egzemplarz F-4 konkretnie chcesz robić z tego F-2, to zobaczymy, co o nim wiadomo. Dywagacje teoretyczne nie mają sensu.

[Kuba P.]

Z tym śmigłem to nie wiem - zespół napędowy - a ten był kluczowy przy określaniu nowej wersji to silnik + śmigło.
Wydaje mi się, podkreślam - wydaje - że z silnikiem E łączono nowe śmigło VDM, inne niż to dla silnika N.
Co do reszty zgadzam się w pełni i to samo, tylko mniej plastycznie opisałem.

ps - ładowanie instalacji GM w F-4/z ponoć odbywało się przez zawór we wnęce podwozia, butle w skrzydłach. Tyle ETC. A praktyka? Sam wiesz...

[Georg01]

Z tym śmigłem to nie wiem - zespół napędowy - a ten był kluczowy przy określaniu nowej wersji to silnik + śmigło.
Wydaje mi się, podkreślam - wydaje - że z silnikiem E łączono nowe śmigło VDM, inne niż to dla silnika N.

Niestety spójrz prawdzie w oczy czyli na...zdjęcia
Ogromna większość F-4 ma wąskie śmigło, ba, nawet F-4/trop takowe miewały ! Ostatnie serie (np. 12xxx) mają już w większości szerokie śmigła. Nawet seria 10xxx ma przynajmniej częściowo śmigła wąskie. Ładnie to widać na serii fotografii F-4 z III./JG 3 na lotnisku w Niemczech przed odlotem na front. To były właśnie serie 10xxx i 12xxx - prawdziwa mozaika śmigieł, chłodnic i wlotów w różnych kombinacjach, a to przecież bardzo późne F-4 (wiosna 1942).

Mam cichą teorię, że F-4/trop nie miały GM-1 z prostego powodu - w Afryce operowanie GM-1 było kłopotliwe i może nawet niebezpieczne.

Za to jedna rzecz na 100 % różniła F-2 i F-4 zewnętrznie - oznaczenie na trójkącie paliwowym pod kabiną pilota. Jak mamy C-3 to był to F-2, jak 87 to był to F-4 i tu nie ma żadnych wątpliwości. Jak mamy 100 (np. samolot Gallanda) to pewnie też tylko F-2.

[FranekS]

Z tym śmigłem to nie wiem - zespół napędowy - a ten był kluczowy przy określaniu nowej wersji to silnik + śmigło.
Wydaje mi się, podkreślam - wydaje - że z silnikiem E łączono nowe śmigło VDM, inne niż to dla silnika N.

Dokładnie tak jest. Z tego co wyczytałem, to we Friedrichach stosowano 3 typy śmigieł:
- wąskie 9-11207 dla F-1 i F-2 ( silnik DB-601N),
- podobne na pozór 9-12010, ale o nieco zmienionej geometrii ( nie do wyczucia na fotkach i mało ważne dla modelu redukcyjnego) i minimalnie mniejszej średnicy (3000 mm) dla F-4 (DB-605E) i
- "szerokie" dla F-4/Z, podobne, bądź identyczne z tym które stosowano w Gustawach (9-12087A).

Nie doszedłem jaką średnice ma to najwcześniejsze śmigło, podejrzewam że 3100 mm tak jak w Emilu. Natomiast informacje o zmniejszeniu średnicy do 3000 mm we wszystkich późniejszych wyczytałem w "Messerschmitt BF-109F-K: Development-Testing- Production", Radinger & Otto.

Pozdr.

[net_sailor]

Swego czasu próbowałem uporządkować sobie kwestię śmigieł i wygląda to mniej więcej tak:

Bf 109B,C,D = VDM 9-11072A (metalowe przestawialne) dla Jumo 210 B/D/G
Bf 109E = VDM 9-11081A (bez automatyki) lub 9-11081E (z automatyką) dla DB 601A/N
Bf 109T = VDM 9-11081C
Bf 109F-1, F-2, F-5 = VDM 9-11207 (śr. 3000 mm)dla DB 601N (UWAGA: inny silnik niż w Bf 109E)
Bf 109F-3, F-4 = VDM 9-12010 dla DB 601E
Bf 109G/K = VDM 9-12087A* lub 9-12159A**

* 9-12087A –śmigło średnipułapowe dla Bf 109G z DB 605A i AM (zasadniczo od Bf 109 G-1 do G-6, G-8, G-14, G-12).
**9-12159A śmigło wysokopułapowe dla Bf 109G/K z DB 605AS i DB 605D ( G-5/AS, G-6/AS, G-14/AS, G-10 i K-4).

[momas1]

Serdeczne dzieki Panowie za tak niezliczone informacje . Chodziło mi, mniej więcej, o taką odpowiedź, jaką podał Kuba . Takie właśnie najwidoczniejsze różnice, które teoretycznie odróżniały te dwie wersje. Wiadomo, konfiguracji mnogo i bez konkretnego zdjęcia to nie wyda , ale dla takiego początkującego lepiacza to w zupełności wystarczy. Zatem siadam i zaczynam przeróbki. Co będzie dalej, to zobaczymy. A gdyby coś, to będę jeszcze dopytywał.
Jeszcze raz wielkie dzięki Panowie.

[Kuba P.]

W praktyce ja jak mam jakieś zdjęcia i jest na nim Friedrich to patrzę na te trzy rzeczy w tej kolejności - chłodnica oleju, wlot do sprężarki, śmigło.
Oczywiście jak widać trójkąt paliwowy to sprawa się dalej upraszcza - C3 oznacza F1 lub F-2, B4 oznacza w praktyce F-4 bo pozostałe F-ki z silnikiem 601 E to mniejszość i pomijalny margines.
Natomiast są takie zdjęcia 109 F na których nie ma szans wyczuć co to za maszyna - wystarczy, żeby zdjęcie zrobione było od tyłu i pokazywało prawy bok. Samo śmigło może mieć ustawione dowolnie łopaty i to optycznie totalnie uniemożliwi rozpoznanie jego typu.

F-ki to jest w ogóle taki ciężki temat, G-10 to jest najfajniejszy Messer ale o nim tu nie gadamy

[momas1]

Dzieki Kuba.

Dla mnie to jednak E jest najfajniejsze - taka drapieżna kanciatość - no , ale o gustach się nie dyskutuje. Najprawdopodobniej zrobię to F4 w barwach pustynnych. Mam publikację Kagero "Jagdwaffe over Africa" i są tam malowania dla F4/Trop. Co ciekawe , jedno z nich jest z kanciatymi wnękami podwozia. Muszę to zweryfikować.

[Aleksander]

A swoją drogą - do Adminów - może warto ten wątek "przykleić"? To cała kopalnia wiedzy o "Fritzu"/"Friedrichu", której nie można nie docenić! Na pewno przyda się przyszłym pokoleniom, które będą chciały zbudować prawidłowo wyglądającą replikę.